Theo tổ chức Y tế Thế giới (WHO), quyên sinh được xếp vào yếu tố thứ 13 gây nên tình trạng tử vong trên toàn cầu. Vậy quyên sinh là gì? Hãy cùng INVERT giải đáp thắc mắc thông qua bài viết sau.
Mục lục bài viết [Ẩn]
Quyên sinh là gì?
Quyên sinh (quyên: bỏ, liều; sinh: đời sống), là hành động tự giết chết chính mình hoặc cố ý gây ra cái chết cho bản thân. Trong tiếng Anh, từ quyên sinh là suicidal và có nghĩa là tự sát, tự tử, tự giết, tự vẫn,...
Nguyên nhân dẫn đến quyên sinh
Quyên sinh là cụm từ thường liên quan đến tình trạng tuyệt vọng, hoặc bệnh tật nan y mà người bệnh không tìm được lối thoát. Đặc biệt, đối với một số bệnh rối loạn tâm thần như trầm cảm, rối loạn lưỡng cực, tâm thần phân liệt, nghiện ngập rượu và ma túy,...đều có thể dẫn đến hành động này.
Ngoài ra, áp lực và nhiều tình huống bất hạnh như khó khăn về tài chính, xung đột quan hệ, áp lực công việc và lao lý cũng đóng vai trò quan trọng làm tăng nguy cơ tự tử.
Đối với thanh thiếu niên, ngoài yếu tố xã hội, không gian mạng, gia đình, sức khoẻ tâm thần thì bản dạng giới và xu hướng tính dục cũng khiến cho tình trạng quyên sinh tăng cao. Những trẻ chưa tự tin về bản dạng giới hay có xu hướng bản dạng giới khác với sinh học. Hoặc những người có xu hướng tính dục đồng tính, song tính có nguy cơ tự sát cao hơn.
Gần đây, trên thế giới xuất hiện một loại quyên sinh mới được hỗ trợ bởi y tế, gọi là chết tự nguyện, chết êm thấm hoặc giải thoát khỏi nỗi đau bệnh tật. Tuy nhiên, hình thức này đang gây tranh cãi về mặt đạo đức và pháp luật. Dạng quyên sinh này thường liên quan đến nhóm người bệnh nan y, chịu đau đớn cực độ về thể xác, hoặc vì chất lượng cuộc sống cực tệ do tình trạng thương tật hoặc bệnh tật.
Dấu hiệu nhận biết người có ý định quyên sinh
Một số dấu hiệu có thể giúp nhận biết một người có ý định quyên sinh, bao gồm:
- Người đó đột nhiên trầm lắng, tự cô lập thu mình lại, chửi bới họ không thiết cãi lại nữa, không muốn kết nối với ai.
- Người đó nhắc đến cảm giác xấu hổ và tội lỗi ghê gớm bên trong họ.
- Người đó thể hiện rõ ràng cảm giác bế tắc, vô vọng, trống rỗng, bất lực.
- Người đó cho rằng những người thân của họ nếu không có họ thì tốt hơn.
- Người đó có nói về ý định muốn tự tử và có những hành động tự sát như cắt cổ tay, đốt lửa trên da,...
- Người đó vừa trải qua một cú sốc quá sức chịu đựng (phá sản, mất người thân, rơi vào nợ nần chồng chất, bị chẩn đoán bệnh hiểm nghèo).
- Với những người còn yêu thương, người đó sẽ có những hành động thu xếp trước khi ra đi (để lại cho tài sản, đột nhiên chăm sóc hỏi han).
Tuy nhiên, việc nhận biết một người có ý định quyên sinh là rất khó khăn và phức tạp. Chính vì thế, nếu bạn có bất kỳ nghi ngờ nào, hãy tìm kiếm sự trợ giúp và hỗ trợ từ những chuyên gia tâm lý hoặc những tổ chức chuyên môn.
Những biện pháp ngăn chặn vấn nạn quyên sinh
Khi có người trong gia đình hoặc bạn bè có dấu hiệu đang suy nghĩ về tự sát, vai trò của gia đình và bạn bè là vô cùng quan trọng. Chúng ta cần sẵn sàng chia sẻ, lắng nghe và đồng cảm với những khó khăn của họ, như đã được An Ma giảng dạy: "Chúng ta cần sẵn lòng chia sẻ gánh nặng để giúp nhau vượt qua, sẵn sàng chia sẻ nỗi đau và an ủi những người cần được an ủi".
Dưới đây là một vài hành động hữu ích mà gia đình và bạn bè có thể thực hiện để giúp người thân hoặc bạn bè có ý định tự tử:
- Luôn lắng nghe và đối đãi tốt với người đó, tránh xem thường và phán xét.
- Tạo môi trường thân thiện, giúp người đó cảm thấy an toàn, thoải mái để chia sẻ những khó khăn và suy nghĩ của mình.
- Tìm kiếm sự giúp đỡ từ các chuyên gia tâm lý, như bác sĩ tâm lý, nhân viên xã hội hoặc các nhà tư vấn.
- Không bỏ qua bất kỳ dấu hiệu nào của người đó có thể cho thấy họ đang suy nghĩ về tự tử.
- Không ngần ngại hỏi thăm và đề nghị giúp đỡ nếu nhận thấy người đó đang có suy nghĩ tự tử.
- Khuyến khích người đó tìm kiếm giải pháp khác để giải quyết vấn đề thay vì tự tử.
- Cung cấp các tài nguyên hữu ích cho người đó, chẳng hạn như sách về sức khỏe tâm thần, trang web hỗ trợ tâm lý, các cộng đồng trực tuyến của người có cùng vấn đề.
Tình trạng quyên sinh ở một số nước
Theo tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hàng năm có trên 1 triệu người trên toàn thế giới quyên sinh và khoảng 10-20 triệu vụ tự sát không thành. Cụ thể:
Tại Mỹ: Theo Hội đồng An toàn quốc gia (NSC) của Mỹ, tự sát là nguyên nhân gây tử vong thứ 6 trong nước này, với tỷ lệ tự sát ở nam giới cao hơn rất nhiều so với nữ giới. Tuy nhiên, tự sát cũng gây thiệt hại lớn về mặt kinh tế, đặc biệt ở Mỹ.
Ví dụ: Trong năm 2010, mỗi vụ quyên sinh cướp đi hơn 1 triệu USD, làm cho tổng số tiền mà Mỹ bị mất do tự sát lên tới 38 tỉ USD. Để so sánh, chi phí cho việc ngăn ngừa quyên sinh lại không có, trong khi xu hướng này lại đang tăng. Ở New Zealand, trong năm 2005, 460 vụ tự tử đã gây thiệt hại trên một tỉ USD, trung bình mỗi vụ tự tử làm cho nhà nước mất khoảng 2,5 triệu USD.
Tại Châu Phi: Thực tế là nhiều đồn thổi về việc tỉ lệ tự tử ở châu Phi là thấp nhất thế giới là không chính xác. Các số liệu thống kê cho thấy không có bằng chứng để xác nhận điều này. Tuy nhiên, ở châu Phi, tự tử được coi là hành vi cấm kỵ hơn so với phương Tây, do đó số liệu thống kê không được đầy đủ. Ngoài ra, hoàn cảnh đặc biệt ở một số quốc gia châu Phi không thích hợp cho việc tự tử, đặc biệt là ở vùng nông thôn.
Tại Nhật Bản: Theo số liệu của Bộ Y tế và Lao động Nhật Bản, năm 2022 ghi nhận số ca tự tử đáng báo động. Trong đó, có tới 514 em tự tử, gồm 354 học sinh trung học, 143 học sinh cơ sở và 17 học sinh tiểu học, vượt qua mốc 500 lần đầu tiên kể từ năm 1980.
Số người tự tử năm 2022 tăng 4,2% so với năm trước, đánh dấu sự tăng lần đầu tiên của nam giới kể từ năm 2009. Số phụ nữ tự tử tăng năm thứ 3 liên tiếp lên 7.135 người, chiếm 32,6% tổng số vụ tự tử.
Tại Hàn Quốc: Theo báo cáo của Cục Thống kê Hàn Quốc, có đến 5% dân số Hàn Quốc (tương đương 2.5 triệu người) có ý định tự tử, gây ra nỗi lo ngại về tình trạng tự sát tại quốc gia này.
Ngoài ra, một khảo sát khác cũng cho thấy tình trạng bạo lực học đường và bắt nạt ở Hàn Quốc đang trở nên nguy hiểm, khi 20% số người được khảo sát cho biết mình từng bị bắt nạt và 30% số đó đã từng nghĩ đến việc tự tử. Trong khoảng thời gian từ năm 2006 - 2020, 735 học sinh tại các trường tiểu học và trung học ở Hàn Quốc thiệt mạng do bạo lực học đường, trong đó có 202 học sinh cấp ba tự tử.
Tại Việt Nam: Theo điều tra quốc gia về vị thành niên và thanh niên tại Việt Nam, có đến 4,1% trong tổng số hơn 10.000 người được khảo sát có ý định tự tử. Nhóm tuổi từ 15-24 là nhóm có tỷ lệ cao nhất, đặc biệt là nữ giới có tỷ lệ gấp đôi nam giới.
Một nghiên cứu khác cho thấy, 25% trong số những người này đã tìm cách để kết thúc cuộc sống. Những số liệu này đánh dấu một tình trạng nghiêm trọng về nạn tự tử trong giới trẻ ở Việt Nam và cần được xem xét nghiêm túc.
Qua những thông tin ở trên, hy vọng bài viết giúp bạn biết giải đáp được thắc mắc quyên sinh là gì. Việc quyên sinh không phải là vấn đề của cá nhân mà là của toàn bộ cộng đồng. Nếu có thể, bạn hãy giúp những người có định quyên sinh hoà nhập lại cuộc sống.
Nguồn: Invert.vn
Gửi bình luận của bạn
(*) yêu cầu nhập
